Chaos im öffentlichen Nahverkehr in Luxemburg

En automateschen System kënnt nie ouni Personal aus. Et geng méiglech ginn, mam heitegen Personalbestand d'Offer ze erweideren. Vandalismus ass secher en Thema. Déi eng léisen et matt Personal u Bord, anerer matt Videokameraen. An verschiddene Länner fueren d'Zich haut schon grondsätzlech onbegleet (also just Lokführer an keen Schaffner méi). An daat schon seit enger ganzer Rei Joeren. D'Problemstellung wier am Fall vun automateschen Gefierer also net ganz nei.

Datt den Taxi en éischt Affer vun der Automatiséirung ass, ass zimlech wahrscheinlech. Schon haut kënnt déi Branche duerch Geschäftsmodeller wéi Uber massiv ënner Drock. Do huet d'Politik et verschlof, fir eis Gesetzer un nei Geschäftsmodeller vun der Shared Economy unzepassen (fir datt d'Spiesser fir jidereen gläich laang sinn, z.B. an Saachen TVA). Anert Beispill ass AirBnB. Et bleiwt ze hoffen, datt de Gesetzgeber bei der Automatiséirung ebessen méi vorausschauend do drun erungeet.

Zu Ärer Fro vum Choix teschent Tram, Taxi a POD: matt waat ech ging fueren hängt am wesentlechen vun Fuerzäit, Präiss an mengem Gepäck of.

D'Hellenger Strooss ass ganz kuerz, an do sti bal keng Haiser.

Ceci dit gesinn Är Gefierer ganz léif aus. Déi wäerten allerdings och e Käschtepunkt hunn, an et muss gelegentlech Entretien gemaach ginn. Sou richteg gleewen ech nach net, dass mer déi iwwerall wäerte gesinn ; awer punktuell kann ech mir dat virstellen, do wou et sech rechent.

Wou ginn déi Gefierer nuets ofgestallt, wa keng Nofro ass ? Wéi ass et mam Vandalismus ?

Ech ka mech erënneren, dass ech viru laanger Zäit eng Etüd gelies hunn, wou et drëms gaang ass d'Méiglechkeet vun engem VAL (automatesche Metro) zu Basel ze ënnersichen. Sënngeméiss hunn ech deemools verstan, dass et eng Illusioun wier ze mengen, esou Systemer géife ganz ouni Personal auskommen. Niewent dem Personal dat an der Zentral onentbierlech ass, bräicht ee wahrscheinlech och Personal fir an den Zich opzepassen, well soss hätt ee ganz séier de Phänomen vu Vandalismus.

An do si mer eis jo wahrscheinlech eens, dass d'Leit sech net wuel spieren an engem Gefier dat délabréiert ass, egal ob dat e Bus oder en Zuch oder e POD ass.

Ech froe mech iwwregens, ob dat éischt Affer vum POD net den Taxi wier, sou wéi mer en haut kennen ? Dir kommt op der Gare oder um Flughafen un, Dir wëllt op de Kierchbierg an den Hotel fueren, an Dir hutt de Choix tëschent Tram, Taxi a POD. Mat wat fuert Der ?

Den Ennerscheed teschent der Méiglechkeet vum Smart an dem autonome Pod ass deen, datt d'Gefier och nees muss zreck op seng Ausgangsplaz. Wann de Client selwer muss fueren, dann kënnt daat Gefier jo net zreck.

D'Ziel vum Pod ass secherlech net, de Bus do ze ersetzen, wou et eng grouss genuch Demande gëtt. An am Beispill vun Fréiseng wier et och net sennvoll fir d'Leit hinn an zreck ze féiren. Mee déi Leit un der hellenger Strooss gingen op der Kräizung erausklammen, an mam Pod bis virun hier Hausdier fueren. Do wou haut e Minibus geng duergoen, kinnt een an Zukunft autonom fueren. Sou fundamental anescht ass daat Gefier och net.



Well d'Betriebskäschten vun engem autonome System awer vill méi déif sinn, geng d'Méiglechkeet bestoen, fir an Uertschaften, déi laang gezunn sinn, den öffentlechen Transport vill méi no bei d'Leit ze brengen. Haut ass den ÖV op eng minimal masse critique ugewissen, fir kënnen ze fonctionnéiren. Den ÖV kann och net an all Cité eranfueren, well en soss geng zevill Zäit brauchen. Daat ass an Zuzkunft net méi de Fall. Oder Uertschaften déi eng Gare hunn, déi schlecht läit: op der Gare warden esou Poden fir d'Leit no Arrivée vum Zuch ze verdeelen. Den Zuch kann duerchaus vun esou Systemer profitéiren.

Et ass secher, datt esou eng Transformatioun och eng sozial Dimensioun huet. Zukünfteg Entwecklungen aus Angscht virun de Konsequenzen auszeblenden an net driwer nozedenken ass fir d'Politik awer secher keen Rezept. Well iergendwann hëllt d'Entwecklung d'Realitéit an. An wann dann net déi néideg Virbereedungen getraff sinn, dann deet et emsou méi wéi (cf. Bankgeheimnis, daat war och méi séier fort wéi verschiddener gemengt haten).

Reng theoretesch an och praktesch kënnt een deem jo haut scho virgräifen. Mer hunn zwar nach keng "PODen", awer e klenge Smart géif de selwechten Zweck erfëllen : de Bus hält op enger zentraler Plaz am Duerf, an do klammen d'Leit an e "Smart" a fueren heem. Se mussen allerdings nach selwer rénkelen.

Dat heescht allerdings och, dass mer genuch PODen a Smarten zur Verfügung stelle mussen, wa 50 Leit matenee mam Bus ukommen, an déi verdeele sech an all Himmelsrichtungen.

Sou wéi eis Gesellschaft haut funktionéiert, kennt keen deen aner, an d'Leit schwätzen net mateneen. Oder awer si wëlle carrément fir sech alleng am POD sinn. Dofir ass et ënner Ëmstänn net evident, d'Leit ze gruppéieren an déi PODen a Smarte rationell anzesetzen. An der Praxis fueren also 10 PODen a Smarten hannereneen an déi selwecht Strooss.

Wivill PODen oder Smarte brauche mer ? Stinn och genuch PODen oder Smarte prett, wann de Bus ukënnt ? Oder mussen eenzel Leit een Tour, oder zwee ofwaarden, bis se un d'Rei kommen ?

An der Praxis ass den Asaz vun deene PODen net ëmmer sënnvoll. Ech denken z.B. un en Duerf wéi Fréiséng, wou ech 19 Joer gewunnt hunn. Eng zentral Plaz gëtt et do net. De Bus - den 175 - kënnt iwwert d'Lëtzebuerger Strooss eran a fiert iwwert d'Mondorfer Strooss eraus. En huet en Arrêt am Agang, an der Mëtt op der Kräizung an zum Schluss an der Mondorfer Strooss. Fir elo ze soen, mir féieren d'Leit an d'Mëtt, a vun do fuere se mam POD zeréck op den Hau oder déi aner Säit an d'Mondorfer Strooss, wier ménger Meenung no net rationell. De Bus mëcht dat vill méi praktesch an engem Aarbechtsgang.

Ech muss éierlech soen, mech stéiert nach ëmmer déi Reklamm déi ech um Internet fonnt hunn, well déi ganz kloer folgendes ausseet :
1) Am "Mass Transport" ass Promiscuitéit ; also ass deen ze verwerfen. Mer diskutéieren hei um Internet-Site vum Rail.lu, an dann ass et dach iergendwéi komesch, wa mer e Verkéiersmëttel wéi de POD an d'Gespréich bréngen, dat den ëffentlechen Transport ersetze soll. Ech fille mech direkt 40 Joer méi jonk, an dann denken ech un déi Zäit, wéi d'Politiker gemengt hunn, eng autogerecht Stad wier d'Léisung vun de Verkéiersproblemer. An Zukunft musse mer also eng POD-gerecht Stad bauen, oder ?
2) De Chauffeur ass e Käschtefaktor, an hie mëcht gelegentlech vu séngem Streikrecht Gebrauch. Mer mussen de Chauffeur also ofschafen.

Sitt Der Iech bewosst, dass do och eng sozial Dimensioun mat an d'Spill kënnt ? De Chauffeur gëtt net méi als e (Mat)mënsch betruecht deen eng nëtzlech Aarbecht mëcht, mee just nach als e lästege Käschtefaktor. An do wou hie vu sénge gesetzlech verankerte Rechter wëllt Gebrauch maachen, hält de Spaass definitiv op.

Ech si mir bewosst, dass an der Vergaangenheet etlech Beruffer ausgestuerwe sinn an anerer bäikoumen. Dat Ganzt misst awer an engem Geescht vu sozialer Cohäsioun, geregelt a sozialverträglech iwwert d'Bühn goen. Et kann net sinn, dass déi jonk Leit déi mat hirem Diplom frësch vun der Uni kommen, déi eeler Matmënschen an d'Wüste schécken.

Ob an Zukunft jidereen nach en Auto huet, ass net secher. E méiglechen Sczenario ass folgenden: Wann den Auto bis autonom ass, gëtt en per App geruff, féiert seng Passagéier dohinner wou se wellen an hëllt duerno en aneren Optrag un. Mir brauchen keng Parkplazen méi an d'Zuel un Autoen kinnt massiv reduzéiert ginn. Ob et wierklech sou kënnt, wëssen mer haut net. Et kann een déi Entwecklung gutt oder schlecht fannen. An iergendenger Form wärt d'Automatiséirung och am Stroosseverkéier eng Roll spillen. Et lount sech awer definitiv nozedenken, waat daat kinnt bedeiten fir eis Mobilitéit insgesamt. Doriwer nodenken sollt och d'Politik.

Autonomen öffentlechen Transport op der Last Mile ass awer net méi sou wäit ewech. Dest Joer goufen et Testbetrieber mam WEPod (daat ass e Gefier fir matt 6 Setzplazen an e puer Steeplazen) zu Lausanne um EPFL Campus an zu Vantaa a Finnland. Déi Linn an Holland ab November wärt matt ähnlechen Gefierer fueren. Et wier ze begréissen wann eis Regierung esou en Testbetrieb zu Letzebuerg geng envisagéiren. An wann et fonctionnéiert kann iwert eng méi breet Notzung nodenken.

Jo, ech si mir bewosst dass d'Welt net stoebleift, an dass d'Ingenieuren an aner gescheit Leit sech dat schëlleg sinn, ëmmer nei "Spillsaachen" ze erfannen. Dat kann esouguer ganz sënnvoll sinn.

Ech froe mech allerdings, ob déi automatesch Kabinen net e "retour en force" vum Individualverkéier bedeiten ? Ech hunn à tout hasard um Internet gekuckt, an do ass mir eng Reklamm opgefall wou de POD gelueft gëtt, a wou de Bus respektiv de "Mass Transit" ofgewäert gëtt mam Argument, do wier Promiscuitéit.

Dat heescht, d'Leit kënnte ganz séier de POD an engem ganz aner Sënn gebrauche wéi deen, deen Dir an Ärer Projectioun gesitt. Firwat soll esou eng Kabin nëmme vun der zentraler Bushaltestell bis bei de Leit hir Haiser fueren ? Logescherweis kann een déi och esou programméieren, dass se op d'Nopeschduerf fiert, oder vu Rëmeléng bis op Ëlwen.

Ech wëll also net ausschléissen, dass de POD leschten Enns dem ëffentlechen Transport Konkurrenz mëcht, an dass mer nees déi selwecht Problemer kréien, wéi beim Auto. Mer mussen 100.000 PODen ofstellen, wa se net gebraucht ginn, an dofir brauche mer Plaz. A wann honnert oder dausend PODen zur selwechter Zäit duerch déi selwecht Strooss fuere wëllen, kréie mer e Stauproblem.

Ech si vläicht Pessimist oder ganz einfach nëmme virsichteg oder realistesch. Mäi Papp hat an den 1950er Joeren eng Zäitschrëft déi "Hobby" geheescht huet, an deemools hu Leit probéiert eng Projectioun an d'Zukunft ze maachen, fir sech virzestelle wéi d'Leit am Joer 2000 liewe géifen.

D'Autoe géife mat Atomstroum fueren deen an engem Miniatur-Atomkraaftwierk ënnert dem Capot produzéiert géif, a fir den Honger ze stëllen, géife se eng Pëll iessen.

Mer gesi jo haut, wat aus deenen Dreem ginn ass. D'Leit schätzen et nach ëmmer an de Restaurant iessen ze goen, a vum Atom-Auto schwätzt kee méi.

Jo, ech si mir bewosst dass d'Welt net stoebleift, an dass d'Ingenieuren an aner gescheit Leit sech dat schëlleg sinn, ëmmer nei "Spillsaachen" ze erfannen. Dat kann esouguer ganz sënnvoll sinn.

Ech froe mech allerdings, ob déi automatesch Kabinen net e "retour en force" vum Individualverkéier bedeiten ? Ech hunn à tout hasard um Internet gekuckt, an do ass mir eng Reklamm opgefall wou de POD gelueft gëtt, a wou de Bus respektiv de "Mass Transit" ofgewäert gëtt mam Argument, do wier Promiscuitéit.

Dat heescht, d'Leit kënnte ganz séier de POD an engem ganz aner Sënn gebrauche wéi deen, deen Dir an Ärer Projectioun gesitt. Firwat soll esou eng Kabin nëmme vun der zentraler Bushaltestell bis bei de Leit hir Haiser fueren ? Logescherweis kann een déi och esou programméieren, dass se op d'Nopeschduerf fiert, oder vu Rëmeléng bis op Ëlwen.

Ech wëll also net ausschléissen, dass de POD leschten Enns dem ëffentlechen Transport Konkurrenz mëcht, an dass mer nees déi selwecht Problemer kréien, wéi beim Auto. Mer mussen 100.000 PODen ofstellen, wa se net gebraucht ginn, an dofir brauche mer Plaz. A wann honnert oder dausend PODen zur selwechter Zäit duerch déi selwecht Strooss fuere wëllen, kréie mer e Stauproblem.

Ech si vläicht P



essimist oder ganz einfach nëmme virsichteg oder realistesch. Mäi Papp hat an den 1950er Joeren eng Zäitschrëft déi "Hobby" geheescht huet, an deemools hu Leit probéiert eng Projectioun an d'Zukunft ze maachen, fir sech virzestelle wéi d'Leit am Joer 2000 liewe géifen.

D'Autoe géife mat Atomstroum fueren deen an engem Miniatur-Atomkraaftwierk ënnert dem Capot produzéiert géif, a fir den Honger ze stëllen, géife se eng Pëll iessen.

Mer gesi jo haut, wat aus deenen Dreem ginn ass. D'Leit schätzen et nach ëmmer an de Restaurant iessen ze goen, a vum Atom-Auto schwätzt kee méi.

An e puer Joer wärten mer déi Sujeten vun der Erschléissung vun den Uertschaften ganz anescht ugoen:

Et fiert nach eng Buslinn an d'Uertschaft an op enger zentraler Verdeelerplaz wärte mer an en autonome Pod klammen deen eis bis virun eis Hausdier féiert. Daat ass keng Science-Fiction méi. Nach e puer Joer an dann ass daat Realitéit. An Holland start am November déi éischt Linn matt voll autonome Gefierer am normalen StroossenverKöier.

Ech gräife just Äre leschte Saz op, ouni wëlle béisarteg ze ginn : Wann den 144 net op Izeg fuere géif, wieren déi Leit aus dem Horra traureg.

Méng Eltere soe mir et ganz kloer : Wa si bei d'Kierch trëppele musse fir de Bus ze huelen, ass de Bus fir si net méi interessant. Mäi Papp huet séngerzäit, Ufank den 1960er Joeren zu Izeg gebaut. Hien hat deemools keen Auto, an dofir war fir hien e wichtege Kritär, eng gutt Ubannung un den ëffentlechen Transport, well hien deemools an der Stad geschafft huet. Mat der Linn 87 vum Jean Becker-Kraus ware mir fir eis deemoleg Bedierfnisser beschtens zerwéiert. Den Terminus war 50 Meter vun eiser Hausdier, an den Här Becker grad wéi säi Chauffeur de Franz Kohn ware ganz léif Leit.

Deemools sinn nach relativ vill Leit mam Bus gefuer. Wéi dunn an den 1970er Joeren ëmmer méi Leit en Auto kaaft hunn, huet et ofgeholl.

Ech si mir bewosst, dass keng honnerte Leit am Horra eraklammen. An dach huet grad deen Arrêt eng laang Traditioun, well op där Plaz d'Busgarage war.

Méng Bridder an ech hunn als Kanner déi eng oder aner Kéier de Bus geholl, fir mueres an d'Mass ze fueren. Haaptsächlech am Wanter wann et däischter a kal war. Den Här Becker war esou léif an huet eis gratis matgeholl.

Eng aner Anekdot betrëfft de Franz. Hien huet séng Leit kannt déi all Dag matgefuer sinn. Enges Dages huet e jonkt Meedchen am Bus gefeelt. Do ass hie beim Haus stoebliwwen, obschonn do keen Arrêt war, an huet mech gefrot, ech soll emol schelle goen. D'Joffer hat sech verschlof a war frou, dass de Franz esou léif gewaard huet. Haut géif ech soen, dat war deemools e "bus à haut niveau de service", well d'Clientë goufe perséinlech betreit.

Zu den Awunnerzuelen: Beggen eleng geng wahrscheinlech net den 10-Minuten-Takt rechtfertegen. Déi Linn huet en awer, well se net nemmen Beggen, mee och Steesel, Heesdref, Wlafer, Bereldeng an Eech bedingt. Zesummengezielt iwert de ganze Verlaf vun der Linn hutt der dann d'Demande fir en dueblen 20 Minuten Takt. Daat ass d'Schicksal vun Quartieren an Uertschaften déi un de groussen Stroossen leien. Si hunn zwar méi Duerchgangsverkéier, mee och eng méi dicht ÖV Offer. De genau selweschten Effekt besteht fir Hesper an Alzeng. D'Linnen 144, 167, 192, 194 an 195 superposéiren (11 Kursen pro Stonn) sech an schafen eng Offer déi méi dicht ass, wéi d'Demande déi an deene Uertschaften besteht se geng rechtfertegen. Déi Ongläichgewiichter sinn ni komplett ze beseitegen. Ob Hamm matt knapp iwer 1000 Awunner am Verglach matt anere Quartieren de 15 Minuten Takt rechtfertegt, wier ze préifen.

Zur Distanz zu den Arrêten: Et ass richteg datt d'Bereetschaft vun de Leit ofhëllt matt der Distanz zum Arrêt. Beim Bus, méi séier wéi beim Tram. Daat ass och richteg. Fir den Zuch gëllen nach aner Werter. Déi Ennerscheeder hänken am wesentlechen matt der Vitesse vun deene eenzelne Verkéiersmettelen zesummen. Emsou méi lues, emsou manner ass de Mensch bereet sech ze déplacéiren. Heifir ginn et Formelen. Nun spillen fir de Client awer nach e puer aner Critèren eng Roll: nämlech Reeszäit vun Dier zu Dier (an de seltenste Fäll hält d'Rees direkt um Busarrêt op), d'Heefegkeet vun de Verbindungen an d'Direktheet vun de Verbindungen (emsteigen oder net). Nun ass d'Fro: wier ech bereet 100 Meter méi ze Fouss ze goen, wann dofir meng Reeszäit ofhëllt an d'Zuel un Verbindungen méi grouss ass, respektiv ech net muss emsteigen? D'Äntwert heirop muss jidereen selwer ginn.

Zu den Léisungfirschléi fir Hollerech:
1) De Problem ass net een Bus méi oder manner um Lampertsbierg. Den 20 Minuten Takt an de 15 Minuten Takt gehéiren zu zwou ënnerschiddlechen Taktfamillen an sinn net kompatibel. Dir kennt en 20 Minuten Takt an e 15 Minuten Takt superposéiren wéi der wëllt. Et ass mathematesch net méiglech eng Léisung ze fannen, wou net iergendwou e Lach vun 15 Minuten (amplaz 10 Minuten) entsteet. Nun ass d'Fro: hunn d'Leit léiwer regelméisseg Bussen oder léiwer vill Bussen (hannerteneen)? Wann de 4 verdicht gëtt, muss konsequenterweis och den 2 verdicht ginn.
2) Total averstanen. Op mannst d'Schëld vum 165er Bus sollt soen "Medingen via Centre-Ville". An datt d'RGTR Linnen op déi elektronesch Panneau'en sollen kommen, sinn mer eis och all eens. Wann den 144 op Gasperich gaangen wier, hätt een aus 144 an 165 eng Linn 32 kënnen maachen. Domatt wier d'Angebot nach besser vivisbel ginn.

Ech weess net, ob ech Iech iwwerhaapt eng Äntwert soll ginn, well Dir mat Ären - ech zitéieren - "knallhaarde Fakten" - alles besser wësst. Dir schéint och déi gängeg Fachliteratur studéiert ze hunn - firwat och net ? Do sti bestëmmt elauter "knallhaard Fakten" déi keng Interpretatioun a keng Diskussioun méi zouloossen. Dir hutt also ëmmer Recht, an déi aner Leit sinn an Ären Aen Daboen.

Ech liesen zénter Enn den 1970er Joeren eng Fachzäitschrëft, de "Stadtverkehr", an ech hunn an den 1990er Joeren eng Rei Experten héiere schwätzen. Do waard Dir awer net dobäi.

Ceci dit hunn ech emol um www.vdl.lu nogekuckt, wivill Leit an den eenzelne Stadquartiere wunnen. Op den 31.12.2014 waren et der 3.345 zu Zéisséng an 10.068 um Lampertsbierg. Eng verglächbar Awunnerzuel wéi Zéisséng huet Beggen, mat 3.277 Awunner.

Ech stelle fest : Déi Beggener hu mat de Buslinnen 10 an 11 wochendaags en 10-Minuttentakt. Déi Zéissénger hunn den 2 an de 4; awer dës Linne hunn an hirem südlechen Deel an zu Zéisséng eng separat Linneféierung. Doduerch entsteet fir eng Rei Arrêten deen ominéisen 20-Minuttentakt.

Dir hutt an deem Fall eng Approche, déi e bësschen anescht ass. Dir schwätzt vun engem "Gebiet" dat gutt ofgedeckt ass, allerdings mat der Nünace dass de Busbenotzer dem Bus nolafe muss. Den Arrêt virun der Dier - wéi am Fall vun den Assurances Sociales - ass net deen, wou de Client am beschten zerwéiert ass. De Client muss op der Landkaart sichen an e Stéck ze Fouss goen, quitte dass dësen Exercice d'Attraktivitéit vum ëffentlechen Transport mindert. Vum Professer Knoflacher hunn ech verhal, dass d'Bereedschaft fir sech ze Fouss bei en Arrêt ze déplacéieren, mat der Distanz ofhëlt. Beim Bus hëlt dës Bereedschaft esouguer éischter of, wéi bei engem Tram. Dat ass vläicht net wëssenschaftlech ze beleeën, awer et schéint e Fakt ze sinn.

Ech ka mir a ménger Phantasie villes virstellen, wat méiglech wier. Ech ginn emol dovun aus, dass am Kader vum Projet "Porte de Hollerich" respektiv dem Nei-Aménagement vun den Terrainen déi aktuell dem Paul Wurth an dem HvL gehéieren, villes méiglech ass - an och hoffentlech gemaach gëtt.
Ech kënnt mir d'Gare Hollerech - ëmgebaut a foussgängerfrëndlech aménagéiert - als e Knuetepunkt tëschent Eisebunn a Bus virstellen.

Et sinn eng Partie Leit déi mam Zuch zu Hollerech ukommen, an déi mam 18 op d'Cloche d'Or fueren. Dat hunn ech de mueren nach erlieft. Allerdings si mer eis wahrscheinlech eens, dass dat de Moment ënner net optimale Conditioune funktionéiert.

D'Alentoure sinn e bësschen egal wat. Mech stéiert éierlech gesot dee Schapp tëschent der Rue de la Déportation an den Eisebunnsgleiser, deen zénter Joeren eng Ruin ass. Och den Arrêt vun der Eisebunn ass net grad eng Visitekaart fir e räicht Land wéi Lëtzebuerg. Et feelt deem ganzen Eck den néidege Glanz.

Ëmmerhin war de Chauffeur vum 18 de mueren esou flexibel an huet d'Leit eraklamme loosst, nodeem hien den Arrêt verlooss hat. Hie stung mat séngem Gelenkbus am Stau an hat also gutt Zäit. Et ass eben esou, wéi den ÖPNV zu Lëtzebuerg funktionéiert : Et muss ee Gedold hunn. Theorie a Praxis sinn zwee Puer Schung.

Ceci dit géif ech kuerzfristeg zwou Verbesserunge virschloen - Dir dierft mer se alle béid zerplécken an zerrieden :

1) De 4 fiert nees am 15-Minuttentakt, quitte dass déi Lampertsbierger dee Moment verwinnt sinn, well se ee Bus pro Stonn "zevill" hunn. Ech géif an deem Kontext iwwerleeën, ob de 24 wierklech Sënn mëcht, an ob et net derwäert wier, de Bus an de Chauffeur als Verstäerkung op der Linn 4 anzesetzen.
2) Den 205 an den 165 ginn um Tableau d'affichage virum Gebai vun den Assurances Sociales affichéiert, mam Hiweis dass deen een op d'Gare fiert, an deen aner an d'Uewerstad a virun op Medingen. Ech hunn den 165 schonn e puermol geholl, ech hat gutt Plaz am Bus an ech koum gutt virun. De Moment ass et allerdings esou, dass d'Leit rode mussen. Déi eng froen de Chauffeur, ob hien an d'Stad fiert, an déi aner gi fälschlecherweis dovun aus, dass den 165 si net betrëfft. Si froen de Chauffeur net a verpassen onbewosst eng Gelegenheet, fir an d'Uewerstad ze kommen.

Den Ëmbau vun der Eisebunnsbréck am Gaasperecherbierg ass wuel leider net fir haut a muer. Et mëcht awer ménger Meenung no Sënn, dës Bréck ofzerappen an duerch eng aner Bréck ze ersetzen, mam Resultat dass mer e komplett neien Arrêt fir den Zuch kréien, mat der Méiglechkeet fir d'Leit, ënner optimale Conditiounen op de Bus ëmzeklammen, a mat attraktiven a sëchere Weeër fir d'Foussgänger.

Datt zu Letzebuerg vill steet, wees all Mensch. Op der Gare sinn zevill Luuchten, zevill Auto, vill Bussen, an vill Foussgänger déi sech kréizen an domatter Konflikter generéiren. D'Bussen behënneren sech géigensäiteg (an net nëmmen op der Gare). Daat ass genau d'Ursaach firwaat zousätzlech Bussen duerchaus kënnen en kontraproduktiven Effekt hunn. De Sous-terrain vun der Gare hätt kennen bis op déi aner Stroossensäit verlängert ginn. Daat ging villes vereinfachen. Wann de Bus ze laang bei der Luucht muss waarden, dann huet daat matt der Programméirung vun der Ampelschaltung ze dinn.

Op der Gare ass de Problem déi lescht Joeren ëmmer weider vertagt ginn, well jidereen op de Chantier vum Tram wart, bei dem dann souwisou alles ännert. Gläiches gëlt iwregens fir d'Leitungen (Waasser, Gas, Elektresch) an der neier Avenue. Déi sinn scheinbar dringend sanéirungsbedürfteg. Dee Chantier gouf bis elo och ëmmer opgeschuppt, fir et mam Tram zesummen ze maachen.

Déi Punkten déi dir beschreiwt, wou de Bus Zäit verléiert, mussen strukturéiert erfaasst ginn (matt GPS a Verglach matt de Fahrplan-Soll-Daten) an bei Erkennung vun systemateschen Problemer dann och korrigéiert ginn. Leider fehlt zum groussen Deel déi Reckkoppelung teschent dem deeglege Betrieb an der Planung. D'Ursaachen heivun sinn struktureller Natur a hänken matt der institutionneler Organisatioun vum ÖV zu Lëtzebeurg zesummen.

Ech vermessen awer nach ëmmer Är Äntwerten op mengen Froen zu der Réorganisatioun vun der Linn 4.

Dir musst emol um Terrain kucken, wat do leeft oder steet. De muere stung den 18 vun der Hollerecher Gare bis an d'Escher Strooss am Stau an huet mindestens 5 Minutte verluer.

An der Hollerecher Strooss stinn d'Autoen zwar meeschtens am Stau, mee a Richtung Gare Centrale ass eng Busspur wou de Bus einegermoosse gutt virukënnt. Quitte dass de Moment e Chantier uewen op der Gare ass, wou et e bëssche méi enk ass.

Wou ech fannen, dass de Bus regelmässeg Zäit vertrentelt, ass op der Gare selwer, éier hien iwwerhaapt bei den Arrêt kënnt, a beim Arrêt selwer. Nodeem d'Leit alleguer erageklomme sinn, muss hie bei der Luucht waarden, an da kommen nees Leit déi nach séier matfuere wëllen. Dat zitt sech munchmol eng gefillten Eiwegkeet an d'Längt.

Ass de Bus emol an der Neier Avenue engagéiert, gëtt hie schonn nees op der Héicht vun der Glesenerstrooss ausgebremst. Duerno op der Paräisser Plaz.

Ech kann zénter Joere kee Fortschrëtt an deem Beräich erkennen.

Dir hutt op alle Fall eng ganz ongewéinlech Opfaassung vun der Philosophie. Daat waat ech beschriwen hunn sinn knallhart Fakten, déi mussen berücksichtegt ginn beim Design vum Busréseau. E Bléck an déi gengeg Fachliteratur lount sech.

Zu Ärer Propose fir d'Linn 4 stellen sech mir folgend Froen, op déi ech fir eng Äntwert frou wier:
1) Wëllt der d'Linn 4 vun Zéisseng bis op de Lamptersbierg verdichten?
2) Wann jo, waat maacht der dann matt der Linn 2? Fiert déi nëmmen teschent Gare an Kuelebierg?
3) Ass d'Demande zu Zéisseng grouss genuch fir en 10-Minuten Takt um 4 plus nach d'Linn 2 um Kuelebierg.

Virwaat d'Klengbettener Streck zu Hollerech keng Quaien huet léisst sech zwar aus der Geschicht erklären, daat ass awer keng Excuse fir et net ze maachen. Waat emol sou war, muss net op Éiwegkeet sou bleiwen. An datt d'Sécurité sociale do fort plënnert ass och keng Excuse, well dann kënnt eppes neies dohinner.

D'Zukunft vun der Gare Hollerech ass souwisou net ganz kloer, well wann déi Gare périphérique Zéisseng (iergendwann) kënnt, dann geng zu Hollerech wuel net méi gehalen ginn. Zwee Halten op sou kuerzer Distanz geng wuel nix brengen. Eng Optioun wier och, d'Quaien vun der Gare périphérique direkt op d'Bréck iwert d'Escher Strooss ze setzen. Op all Säit vun der Bréck mecht een vun all Quai eng Trap fir bei de Busarrêt ënnert der Bréck. D'Bréck misst dofir ersat ginn. Se ass souwuel ënnen net breet genuch fir Busarrêten ënnerzebrengen, nach uewen breet genuch fir Quaien vum Zuch.

Ech iwwersprangen emol de philosopheschen Deel, well dofir kann den Otto-Normalverbraucher sech net vill kafen. Hie kuckt dat méi konkret, sou wéi Dir dat am leschten Abschnitt maacht.

Ech hu schonn e puermol proposéiert, d'Linn 4 um Territoire vun der Gemeng Lëtzebuerg all 10 Minutte fueren ze loossen. Gläichzäiteg géif ech déi "politesch" Linn 24 ofschafen.

Ech kann awer och méi wäit aushuelen. Virun e puer Joerzéngten hu Kollegen aus dem Klengbettener Raum mech gefrot, firwat déi Klengbettener Zich net zu Hollerech halebleiwen. Deemools hunn ech op der Eisebunn nogefrot, ob si e Projet an deem Sënn hätten. Ech gouf awer enttäuscht, well ech krout gesot, dat wier historesch bedingt, an do wier leider näischt drun z'änneren. Déi Péiténger Streck hätt dem "Prënz" gehéiert, an dowéinst hätt déi zu Hollerech en Arrêt. Déi Klengbettener Streck wier vu jehir zu Hollerech laanschtgefuer, an dorunner géif sech och an Zukunft näischt änneren.

Ech hätt mer virstelle kënnen, dass de Beräich vun der Gare Hollerech komplett nei aménagéiert gi wier, mat zwee Quaie fir déi Klengbettener Streck an engem Passage fir d'Foussgänger, vun den Assurances Sociales bis bei d'Gare.

D'Ironie vum Schicksal wëllt, dass d'Gebai vun den Assurances Sociales asbestverseucht ass, an dass déi ganz Sécurité Sociale an e puer Joer an eng nei "Cité de la Sécurité Sociale" op d'Gare Centrale kënnt. Da si wuel all Problemer geléist, an déi Leit vun den Assurances Sociales brauche kee 4 a keen 18 méi, a si brauchen och déi Hollerecher Gare net méi.

Ergo, wa mer elo ganz wäit denken, brauche mer guer näischt ze maachen. Dat ass awer e bëssche sarkastesch gemengt.

Daat waat Dir schreiwt, ass den Idealfall. Natierlech ass et am beschten wann de Busarrêt sou no wéi méiglech ass. Natierlech ass et am beschten wann den Takt vun deem präzisen Arrêt sou dicht wéi méiglech ass. De Busréseau ass awer e multidimensionale System, deen no enger ganz Rei vun Variablen muss optiméiert ginn:

• Zougangszäit
• Fuerzäit
• Takt vun der Linn
• Zesummespill matt anere Linnen
• Stabilitéit vun der Linn
• Wirtschaftlechkeet
• etc.

Wann Dir e Busréseau an eng Stad op der grenger Wiss plangt, dann kann een sämtlech Planungen op en effizienten an héich qualitativen ÖV aussleeën. Leider ass daat an deene seltenste Fäll de Fall an mir kënne wuel koum de Bulldozer huelen an alles platt walzen an nei opbauen. Mir mussen matt bestehenden Infrastrukturen schaffen an mussen iergendwou teschent deene genannte Critèren Kompromësser maachen.

Beispill: wann Dir eng riicht Strooss wéi d'Avenue Kennedy um Kierchbierg hutt, dann ass vun der Zougangszäit zum ÖV am optimalsten, wann et méiglechst vill Haltestellen ginn fir datt d'Leit am mannste wäit mussen goen (z.B. all 100m en Arrêt). Domatter gëtt de Bus/Tram awer extrem lues. All déi Leit, déi net erausklammen, verléiren Zäit duerch en zousätzlechen Halt. Fir d'Duerchschnëttsvitesse vum System ass et am beschten wann et méiglechst wéineg Arrêten ginn. Iergendwou an der Mëtt tëschent deenen zwee Extremer läit den Optimum. Am Stadverkéier sinn daat typesch teschent 300 an 500 Meter, ofhängeg dervun op déi betreffend Linn just eng Erschliessungsfunktioun huet oder och eng Verbindungsfunktioun.

Lo kommen weider Contrainten an d'Spill, z.B. den Takt an d'Zesummespill matt anere Linnen. Eng Erhéigung vum Takt brengt fir de Client ënner Emstänn méi Verbindungen. Am Kärberäich vun der Stad kënnen déi zousätztlech Busser awer zu Problemer féiren, wann d'Haltekanten net fir de méi héigen Takt dimensionéiert sinn. D'Linn 4 an d'Linn 2 bilden vun der Gare un en 10-Minuten Takt. Eng vun deenen 2 Linnen zu engem 15-Miunten Takt verdichten geng um gemeinsame Steck zu enger ongläichméisseger Verdeelung vun de Fahrten féiren. Konkret geng et op mannst emol d'Stonn 15-Minuten ginn, wou keen Bus kënnt.

Stabilitéit vun der Linn: eng Linn an engem héigen Takt noztz wéineg wann de Bus net erbäi kënnt, well en iergendwou am Stau steht oder wann Dir duerno dran setzt an e steht am Stau. D'Linn muss penktlech fueren, waat kann heeschen, datt d'Linieféirung muss ugepasst ginn. D'Hollerecher Strooss ass notoresch bekannt fir vill Stau an schwiereg Verkéiersverhältnisser. D'Linn 18 op d'Cloche d'Or fiert dofir laanscht d'Hollerecher Gare, wou se wesentlech besser duerchkënnt. Souwuel Fuerzäit an Stabilitéit vun der Linn profitéiren.

Ab engem gewessenen Takt gëtt de Prinzip vun der Störungsaufschaukelung massgebend. D'Leit kommen zoufälleg (i.e. gläichméisseg verdeelt) op den Arrêt. E Bus matt Retard hëllt deemno méi Leit op, wéi geplangt. Seng Haltezäit verlängert sech. E kritt méi Retard an den Effekt vergréissert sech. De Bus duerno huet manner Leit um Arrêt anzesammelen, e brauch manner Zäit an kënnt virun säin Fahrplan. Iergendwann sinn déi zwee Bussen direkt beieneen. Oofhängeg vum Undeel un Eegentrasséirung läit d'Grenz vun deem Takt, wou daat hei ufänkt matt spillen bei 3-10 Minuten. Tram a Metrolinnen verdoen winnst der Onofhängegkleet vun externen Aflëss méi en dichten Takt. Buslinnen sinn méi kritesch an kënnen bei engem Takt vun 10 Minuten schon instabil ginn.

Wann wéi teschent Gare an Kierchbierg um Eurobus vill Linnen de selweschten Wee fueren, muss een se fir d'Störungsaufschaukelung als eng Linn betruechten. D'Bussen sinn souwisou net propper vertakt um gemeinsamen Abschnitt an sinn och nach ënnerschiddlech penktlech. Et ass zimlech heefeg datt een Bus voll ass an deen direkt duerno eidel an se dann een op deen aneren oplafen. Déi ganz Relatioun ass instabil.

Schlussendlech sinn dann nach déi wirtschaftlech Critèren ze kucken (d'Geld wiisst nun emol net op de Beem). Den öffentlechen Transport kascht ganz vill Suen an déi mussen sou effizient wéi méiglech agesat ginn. Daat heescht z.B. datt d'Offer der Demande muss ugepasst sinn. Daat aalt Angebot bis virun engem Joer op der Escher Stross matt de Linnen 14, 18 an 21 war definitiv iwerdimensionéiert (16 Bussen pro Stonn!). D'ZAC François Hogenberg generéiert eleng net genuch Nofro fir eng eegen Linn ze rechtfertegen. Matt der Retrasséirung vum 21 iwert de P+R Sud gouf d'Angebot fir d'Cloche d'Or zudem verbessert well se nees eng Verbindung mam P+R Sud kritt hunn.

Den öffentlechen Transport ass e System deen eng Erschliessung an der Fläch muss secherstellen. Dowéinst schengt mer eng Fokusséirung op en eenzelnen Arrêt an eng eenzel Linn e bëssen ze kuerz gegraff an der Komplexitéit vum System net gerecht.


Nun awer zu konkreten Léisungen fir Hollerech:
Ech hunn hei schon virgeschloen fir den Trassee vun de Linnen 4 an 18 ze tauschen. Daat schengt mir déi einfachsten Léisung ze sinn, déi ouni grouss Agrëffer an de Réseau auskënnt.

Waat gengt Dir dann als Léisung virschloen?

Hei ass zur Ergänzung vu méngem leschten Text eng Foto vum Busarrêt direkt virum Gebai vun den Assurances Sociales.

Ech wëll dozou soen, dass ech mech séngerzäit perséinlech engagéiert hunn, fir dass den Zéissénger Bus en Arrêt op där Plaz krout. Virdrun ass hien nämlech am Zéissénger Wee halebliwwen, also déi aner Säit vun der Escher Strooss an ausser Siichtwäit.

Op der Foto gesäit ee kloer, dass d'Alentoure vum Arrêt vill méi frëndlech aménagéiert sinn, wéi beim Arrêt Hollerecher Gare deen den Här Sinner eis recommandéiert. Beim Arrêt vun den Assurances Sociales hunn d'Leit vill méi Wach. Et gëtt zwou Bänke wou d'Leit sech sëtze kënnen. Et ass en Ënnerstand um Trottoir wou d'Leit sech ënnerdaach stelle kënnen, wat et reent, an et gëtt e Panneau wou awer leider nëmmen d'Buslinne 4 a 24 affichéiert ginn.

Dofir verstinn ech net, dass deen Arrêt esou stéifmütterlech behandelt gëtt, an dass och nach Leit sinn déi dat gutt fannen. Ech hunn an deenen interessante Virträg vu Verkéiersexperten an den 1990er Joeren ëmmer verstan, dass de Busarrêt waméiglech méi no beim Gebai soll sinn, wéi de Parking fir d'Autoen. De Busarrêt soll a Siichtwäit sinn, ebe fir d'Leit ze incitéieren, mam Bus ze fueren.

Den Här Sinner mëcht genee de Contraire. Hie recommandéiert de Leit e Busarrêt deen ausser Siichtwäit ass, wou d'Leit e Stéck ze Fouss goe mussen ënnert enger Bréck erduerch wou se sech net sëcher fillen, a wou se zum Schluss bei en einfacht Schëld op engem schmuelen Trottoir kommen. Dat ass d'Logik op d'Kopp gedréint.

Ech wollt emol 2 Fotoe weisen déi ech haut mat méngem Handy geknipst hunn, fir ze illustréiere wéi et am "Gebiet" ausgesäit.

Den Trottoir ënnert der Eisebunnsbréck an der Escher Strooss ass wierklech schmuel, a wann do zwou Mamme mat Kannerkutsche sech begéinen, gëtt et enk. Wéi d'Bréck gebaut gouf, huet wahrscheinlech keen dru geduecht, den Trottoir méi breed ze maachen, well de Foussgänger war deemools en Auslafmodell. Den Auto hat absolut Prioritéit. Gelegentlech fueren och haut prësséiert Automobilisten iwwert d'Busspur, fir méi séier virunzekommen.

De Bus-Arrêt bei der Hollerecher Gare, Richtung Gare Centrale ass vum Primitivsten, op engem schmuelen Trottoir ouni Ënnerstand. Et soll kee mir soen, dass deen Arrêt attraktiv aménagéiert ass. Och do gesäit een, dass den ëffentlechen Transport nëmmen eng Alibi-Funktioun huet.

Fir de Clientë vun den Assurances Sociales ze soen, trëppelt bis bei den Arrêt bei der Hollerecher Gare, ass am Fong gesot, Dir sitt selwer schold, wann Dir net mam Auto fuert.

D'Internaliséirung vun den externe Käschten ass zweifellos e wichtegt Element fir e Wettbewerb matt gläich laangen Spiesser fir Schinn a Strooss ze erméiglechen. Besonnech grave ass, datt grad Däitschland, waat an der Mëtt vun Europa läit, eng sou wéineg proaktiv Roll anhëllt, fir seng Eisebunn ze pushen. Datt do d'Autolobby matt um Regierungsdesch setzt, wëssen mer jo spéitstens seit dem VW Skandal.

Doriwer eraus falen mer awer keng grëffeg Mesuren an, déi de Präissdrock am Güterverkéier kinnten bremsen. Et versteet sech awer och, datt d'Politik, respektiv plutôt d'Verwaltungen, déi bestehend Gesetzer missten méi sérieux em-, respektiv duerchsetzen; z.B. waat d'Rouzäiten am Camionstraffic ugeet. Datt et heifir déi entspriechend personnel Moyen'en brauch, schéngt evident. Mee déi ginn leider Gottes oft falsch angesat oder bestinn net.

Fir op déi éischt Fro anzegoen : De Präiss gëtt vum Camion virginn.

Do misst ee ménger Meenung no wäit aushuelen. D'Politik - déi europäesch an déi national - huet de Camion begënschtegt. Dem Camion gouf eng Infrastruktur a Form vun Autobunne gebaut, quitte dass de Camion an eenzelne Länner eng Maut fir d'Benotze vun den Autobunne bezuele muss. Ob dës Maut duergeet fir sämtlech Käschten a Schied (Ëmweltschied) ze bezuelen, ass eng aner Fro.

Europa gouf méi grouss ; awer dëst ass vläicht e bëssche séier komm. Déi osteuropäesch Länner kenne vill méi niddreg Paie wéi mir, an dann ass et wuel keen Zoufall, wann een op den Autobunne vill Camione mat osteuropäesche Plaquë gesäit. De System verleed jo direkt dozou, déi ënnerschittlech Sozialstandarde géinteneen auszespillen.

Eng aner Form vu Sozialdumping hunn ech erlieft, wéi schlau Leit mir erkläert hunn, de "chauffeur salarié" wier dépassé. D'Zukunft wier de "chauffeur indépendant" oder besser gesot de Schäinselbstännegen deen u keng Virschrëfte gebonnen ass. Hie brauch sech kee Congé ze bezuelen a kann och am Krankheetsfall fueren. Hie muss allerdings de Leasing vum Camion bezuelen, well deen ass all Mount fälleg.

Fir mech ass d'Politik gefuerdert, fir iwwerall do anzegräifen, wou de System mangels Kontroll entgleist. Ech gesinn a méngem Beruff munchmol hannert d'Kulissen, an ech gesinn Zoustänn déi carrément net an der Rei sinn. Ech dierf awer aus verständleche Grënn keng Nimm op dëser Plaz nennen.

Zu der Busspur déi zur Autosspur fir prësséiert Automobilisten ëmfunktionéiert gëtt : Jo, dat war op der Überführung wou ech déi Autoe gesinn hunn. Déi eng stunge schéi brav an der Kolonn ze waarden, an déi aner hu riets iwwert d'Busspur iwwerholl.

Wat de Metzer Gelenkbus "Mettis" betrëfft, sou hunn ech an Ärem Text näischt fonnt, wat mech gestéiert huet. Dat heescht, mer sinn eis ausnahmsweis eens.